Ligtas at di ligtas na pagpapalaglag

HealthWiki > Kapag Walang Doktor ang Kababaihan > Kabanata 15: Pagpapalaglag at mga kumplikasyon nito > Ligtas at di ligtas na pagpapalaglag

Sa kabanatang ito:

 

Sa kabanatang ito:

Mas mababa ang tsansa ng kapahamakan sa ligtas na pagpapalaglag kaysa sa panganganak.

Napakaligtas ng pagpapalaglag kapag ginawa:

• ng isang may kasanayan at karanasang health worker.
• na may wastong mga intrumento.
• na malinis ang kondisyon. Kailangang isterilisado (walang mikrobyo) ang lahat ng ipinapasok sa puwerta at matris.
• hanggang 3 buwan (12 linggo) matapos ang huling regla.

Hindi ligtas ang pagpapalaglag kapag ginawa:

• ng taong walang kasanayan sa paggawa nito.
• na mali ang gamit na instrumento o medisina.
• na hindi malinis ang kondisyon.
• lampas ng 3 buwan (12 linggo) ng pagbubuntis, maliban kung ginawa sa isang health center o ospital na may ispesyal na kagamitan.

Kamatayan mula sa di ligtas na pagpapalaglag

	Sa bawat 100,000 babaeng magpapailalim sa ligtas na pagpapalaglag, 1 lang ang mamamatay.
Pero sa 100,000 babaeng magpapailalim sa di ligtas na pagpapalaglag, 100 – 1,000 ang mamamatay.

Sa buong mundo, 46 milyong pagpapalaglag ang ginagawa tauntaon. Sa karamihan nito, nabubuhay ang kababaihan, kahit na hindi ito ligal. Pero maaaring makamatay ang di ligtas na pagpapalaglag, o magbunga ng kumplikasyon tulad ng impeksyon, matagalang pananakit at pagkabaog.

Kapag desperado ang kababaihan, susubok at susubok talaga ng paraan para matapos ang pagbubuntis. Iwasan ang sumusunod na mga pamamaraan. Napakadelikado ng mga ito.

• Huwag magpasok ng matutulis na bagay tulad ng patpat, alambre o plastik na tubo sa puwerta at matris. Puwedeng masugatan ang matris at magdulot ng mapanganib na pagdurugo at impeksyon.
• Huwag magpasok ng anumang halaman sa puwerta o matris. Puwede itong makasunog o magdulot ng malubhang iritasyon, at maging sanhi ng pinsala, impeksyon at pagdurugo.
• Huwag maglagay ng mga kemikal sa loob ng puwerta o matris, tulad ng bleach, sosa, gaas, abo o sabon. Huwag mo ring inumin.

Iwasan ang di ligtas na pagpapalaglag. Sikaping mapigilan ang di gustong pagbubuntis bago ito mangyari.

• Huwag gumamit ng sobrang daming gamot o tradisyunal na panlunas para magpalaglag (iinumin o ipapasok sa puwerta). Halimbawa, maaaring mapatay ka bago makapalaglag ang sobrang gamot para sa malaria (chloroquine) o gamot na pampaampat ng pagdurugo matapos manganak (ergometrine, oxytocin).

• Huwag suntukin o ipahilot ang tiyan o magpatihulog sa hagdan. Maaaring mapinsala at magdugo ang loob ng katawan, at hindi rin malaglagan.

MAHALAGA! Huwag na huwag maglagay ng anumang bagay sa loob ng iyong matris, o pumayag na gawin ito ng taong walang kasanayan. Maaaring mapatay ka nito.

Abot-kamay at abot-kayang ligtas na aborsyon

Kapag nahaharap ang babae sa di gustong pagbubuntis, dapat puwede niyang piliin ang ligtas at ligal na pagpapalaglag. Pero magkakaiba ang batas ng mga bansa tungkol sa pagpapalaglag.

Kahit na iligal ang pagpapalaglag, dapat makakuha ng tulong medikal ang babae para sa mga kumplikasyon pagkatapos ng aborsyon. Madalas, mahirap malaman ang pagkakaiba sa pagitan ng kusa at sinadyang pagkalaglag, maliban kung may naiwang bagay sa matris na ginamit sa pagpapalaglag.

Ligal na pagpapalaglag. Kung ligal ang pagpapalaglag, puwedeng pumunta ang babae sa health center o ospital, magbayad, at makakuha ng ligtas na aborsyon. Sa mga bansang ganito ang kalakaran, halos walang nagkakasakit o namamatay mula sa kumplikasyon ng pagpapalaglag.

Ligal ang pagpapalaglag sa ilang mga kaso. Sa ilang mga bansa, ligal lang ang pagpapalaglag sa ilang mga dahilan, tulad ng:

• kung nabuntis ang babae mula sa panggagahasa o incest (pagtatalik sa isang malapit na kapamilya).
• kung magsabi ang doktor na mapanganib sa kalusugan ng babae ang pagbubuntis.

Pero madalas ay mahirap magpalaglag, kahit para sa mga dahilang ito. Maaaring hindi tiyak ng mga doktor at health worker kung ano nga ang nasa batas; o ayaw nilang hayagang magbigay serbisyo; o sobrang mahal ang singil nila. Maaaring hindi alam ng kababaihan kung ligal o may serbisyo sa aborsyon sa kanilang bansa.

Iligal na pagpapalaglag. Kung hindi ligal ang pagpapalaglag, puwedeng parehong maaresto ang babae at yung gumawa. Sa maraming lugar, hindi ito nangyayari. Pero sa mga lugar na ganito, mas marami ang namamatay mula sa di ligtas na pagpapalaglag at di ligtas na pagbubuntis. Ang perang magagamit sana para sa serbisyong pangkalusugan ng kababaihan ay nagagastos sa paggamot ng mga kumplikasyon ng di ligtas na pagpapalaglag.

Huwag basta ipagpalagay na iligal ang pagpapalaglag. Sikaping alamin ang mga batas sa inyong bansa. Baka mas madaling kumilos nang palibot sa mga batas kaysa subukang baguhin ito. Kahit di ligal ang pagpapalaglag, baka may nagbibigay ng ligtas na serbisyo. Maaaring nakasalalay ang buhay sa paghahanap ng makakagawa ng ligtas na pagpapalaglag.

Huling binago ang pahinang ito: 11 Set 2017