Hesperian Health Guides

Karaniwang mga problema habang buntis

Sa kabanatang ito:

Kapag buntis ka, nagbabago ang katawan mo at puwedeng magkaroon ka ng ilan sa mga sumusunod na pangkaraniwang problema. Tandaan lang na normal sa pagbubuntis ang karamihan sa mga ito.

Masama ang sikmura (nadudwal)

Madalas tawagin itong ‘morning sickness’, pero puwedeng madama mo ito anumang oras o kung minsan ay buong araw. Nawawala ito madalas sa katapusan ng ika-3 o 4 na buwan.

Ano ang gagawin:
  • Uminom ng isang tasa ng tsaa mula sa luya o cinnamon, 3-4 beses bawat araw, bago kumain.
  • Kumain nang kaunti pero mas madalas, at iwasan yung malangis o mahirap tunawin.
  • Dilaan ang isang piraso ng limon o dayap.
  • Tanungin ang mga komadrona kung may alam silang mahusay na halamang gamot o remedyo.
Para makatulong sa pagduduwal...
lugaw, tortilya at tinapay
...subukang kumain ng biskwit, piraso ng tinapay, kaunting kanin o lugaw pagkagising sa umaga.
MAHALAGA! Magpatingin sa health worker kung dahil sa sobrang pagsusuka, wala ka nang matanggap na pagkain, o kung nababawasan na ang timbang mo. Magbantay ka rin ng mga palatandaan ng dehydration o pagkatuyo.

Heartburn o hindi natunawan

Kung may heartburn, pakiramdam mo ay parang nasusunog ang lalamunan at dibdib. Pinakamadalas ito sa huling bahagi ng pagbubuntis, pagkatapos kumain o kapag nahihiga.

babaeng umiinom ng tubig
Ano ang gagawin:
  • Sa halip na isang kainan na marami, gawing kaunti pero madalas.
  • Iwasan ang pagkaing maanghang o malangis.
  • Damihan ang tubig at iba pang malinaw na sabaw o likido.
  • Iwasang humiga pagkatapos kumain.
  • Matulog na mas mataas ang uluhan kaysa sa sikmura.
  • Uminom ng isang tasang gatas o yogurt, isang tasang tubig na may bicarbonate of soda o kaya’y calcium carbonate (antacid, panlaban sa asido ng sikmura).

Discharge mula sa puwerta

Habang nagbubuntis, normal na may maputing discharge o lumalabas mula sa iyong puwerta. Pero kung makati, mahapdi, o may masamang amoy baka may impeksyon ka sa ari na dapat gamutin. Kung madugo ang discharge o may mucus (mala-sipon) na kahalo, o kung marami at mukhang tubig, magpatingin sa health worker. Baka nagsisimula kang mag-labor nang napakaaga.

center;alt=buntis na babaeng nakaupo at nakapatong ang paa sa bangkito
Kung may varicose veins, sikaping itaas ang paa tuwing may pagkakataon, at ibalot ito kung matindi ang pamamaga.

Varicose veins

Ito’y mga kulay asul at namamagang ugat sa paa’t binti at sa paligid ng ari. Dulot ito ng bigat ng nabubuong sanggol. Puwedeng lumaki at sumakit ito nang husto.

Ano ang gagawin:
  • Iwasang tumayo nang matagal. Kung kailangan mong tumayo, lumakad-lakad o galaw-galawin ang paa’t binti. Kung nakaupo, itaas mo ang paa tuwing may pagkakataon. *Tiyaking nakakalakad ka araw-araw. Kung may kapansanan ka at hindi makapaglakad, pakiusapan ang isang kapamilya na tulungan kang galaw-galawin at i-exercise ang iyong mga paa.
  • Kung matindi ang problema, ibalot ang paa mo ng tela. Simulan sa bukung-bukong (ankle) at pataasin hanggang sa ilalim ng tuhod. Dapat mas mahigpit sa may bukung-bukong at papaluwag habang papaakyat. Tanggalin ang balot sa gabi.

Constipation (hirap dumumi)

Pinapabagal ng pagbubuntis ang paggana ng daanan ng dumi, kaya nagiging mas matigas ang dumi at mas mahirap ilabas.

Ano ang gagawin:

(tulong din ito para makaiwas)

  • Uminom ng di-bababa sa 8 basong tubig o inumin bawat araw.
  • Mag-exercise nang regular.
  • Kung gumagamit ka ng iron, subukang uminom ng isa lang bawat araw kasabay ng katas ng prutas o gulay, o tumigil ng ilang araw.
  • Kumain ng maraming prutas, gulay at pagkaing may fiber (hilatsa)—tulad ng kamoteng kahoy.
  • Huwag uminom ng laxative. Panandalian lang ang lunas nito, tapos ay kailangan mo nang uminom nang mas madami
babaeng nakaupo sa batya habang nakalapat ang paa sa lupa
Kung may almoranas ka, makakatulong sa pagbawas ng sakit ang pag-upo sa malamig-lamig na tubig

Almoranas

Ito’y mga namamagang ugat sa palibot ng butas ng puwit. Madalas ay makati, mahapdi o dumudugo. Pinapalala ito ng constipation.

babaeng nakaluhod at nakalapat ang siko sa lupa
Ano ang gagawin:
  • Umupo sa palanggana na may bahagyang malamig na tubig para mabawasan ang sakit.
  • Sundin ang payo sa taas sa pagiwas sa constipation.
  • Tumuwad na nakataas ang puwit. Makakabawas ito ng sakit.

Pulikat sa paa

Madalas magpulikat sa paa ang mga buntis—laluna sa gabi, o kapag nag-inat o naituro pababa ang paa. Posibleng dulot ito ng kakulangan ng calcium sa kinakain.

Ano ang gagawin:

...Itulak pababa ang sakong ng paa...

sakong ng paa na nasa sahig at nakaturo paitaas ang mga daliri

...at ituro pataas ang mga daliri ng paa...

kamay na humihimas sa kalamnan sa likod ng paa

...tapos ay himasin nang banayad ang kalamnan na namumulikat para mag-relaks.

WWHND10 Ch6 Page 71-3.png

HUWAG ituro pababa ang paa. Mapapalala nito ang pulikat.

Pananakit sa ibabang bahagi ng likod

Ang ganitong pananakit ay mula sa bigat ng nabubuong sanggol.

Ano ang gagawin:
  • Hilingin sa iba na himasin o imasahe ang iyong likod.
  • Magpatulong sa iyong pamilya sa ibang mabibigat na trabaho.
  • Huwag kaligtaan na ituwid ang likod habang nakatayo o nakaupo.
  • Matulog nang nakatagilid na may unan o nakabalunbon na tela sa pagitan ng tuhod.
  • Gawin ang exercise ng “galit na pusa” sa loob ng ilang minuto, 2 beses bawat araw, at tuwing nananakit ang likod mo.

Pamamanas ng mga paa at binti

Normal sa pagbubuntis ang kaunting pamamanas ng paa—laluna para sa mga babaeng kailangang nakatayo nang buong araw.

Ano ang gagawin:

Itaas ang paa mo tuwing may pagkakataon.

  • Kung nagpapahinga, mahiga sa iyong kaliwang bahagi.
  • Palatandaan na ng panganib kung sobrang manas na ang paa mo, o manas na ito paggising pa lang sa umaga, o kung manas na rin ang kamay at mukha mo. Tingnan ang Mga risgo at palatandaan ng panganib sa pagbubuntis.


Huling binago ang pahinang ito: 11 Set 2017